خودروی الکتریکی زتا
خودروی الکتریکی زتا (ZETTA: Zero Emission Terra Transport Asset) توسط شرکتی با همین عنوان تولید میشود. شرکت زتا، طبق اطلاعات موجود، در سپتامبر سال ۲۰۱۶ ثبت شده و در سال ۲۰۱۷ در شهر تالیاتی مستقر شدهاست. ۲۵ درصد از سرمایه مجاز شرکت متعلق به دنیس شووروفسکی مدیرعامل شرکت زتا، ۲۵ درصد متعلق به والدمار واگنر کارآفرین در شهر تالیاتی و ۵۰ درصد باقیمانده به خود شرکت زتا تعلق دارد. گروه زتا، مجموعهای از سازمانهای فعال در زمینه مهندسی، نمونهسازی، تولید و تامین قطعات خودرو بشمار میرود.
خودروی الکتریکی زتا یک خودروی هاچبک کوچک با فضای داخلی چهارنفره است. این خودرو در سطوح مختلف از جمله دیفرانسیل جلو و تمام چرخ متحرک (AWD) در دسترس خواهد بود. ارزانترین تجهیزات این خودروی الکتریکی حداقل ۴۵۰ هزار روبل هزینه داشتهاند. باتری زتا این قابلیت را به کاربران خود میدهد تا با یک بار شارژ، ۱۸۰ کیلومتر را طی کنند. بدنه دارای طراحی سه درب است و حداکثر سرعت نمونه اولیه ۱۲۰ کیلومتر در ساعت است.
بنابر اعلام مدیرعامل زتا، حدود ۹۹ درصد قطعات بکار رفته در این خودروی الکتریکی ساخت داخلی فدراسیون روسیه هستند، البته بجز باتری که ساخت کشور چین و وارداتی است. زتا ارزانترین و جمعوجورترین خودرو در این کلاس است. در زمان ساخت این مینی خودرو از هر فرصتی برای کاهش هزینهها استفاده شدهاست. برای مثال، برای قطعات تعلیق این خودرو از خانواده هشتم و دهم مدل آوتو واز (Avto VAZ) استفاده شده و باتری بکار رفته در آن چینی و به دلیل ظرفیت پایین آن، نسبتاً ارزان است.
زتا از سال ۲۰۱۹، بعنوان پروژه “یک خودروی الکتریکی جمعوجور سه درب” به ارزش ۴۵۰ هزار روبل در طراحی اولیه با دیفرانسیل جلو، رسانهای شد. مدیرعامل شرکت در سال ۲۰۱۹ به اینترفاکس اعلام کرده بود که ۴۵۰ میلیون روبل قبلاً در این پروژه سرمایهگذاری شده و هزینه کلی آن بطور آزمایشی ۵۵۰ میلیون روبل برآورد شدهاست.
بر اساس اعلام مدیریت شرکت، زتا قصد دارد تا سالانه بین ۱۰ تا ۱۵ هزار دستگاه از این خودروی الکتریکی را بفروش برساند. البته فروش ۱۰ هزار خودرو در سال یک پیشبینی بدبینانه محسوب میشود. اما با افزایش توجه جهانی به انرژی سبز، این شرکت ادعا میکند که تا سال ۲۰۲۳ میتواند به فروش ۱۵ هزار خودرو در سال دست پیدا کند.
مجموع قدرت باتریها تا ۳۶ کیلووات (کمی کمتر از ۵۰ اسب بخار) فقط در حالت دیفرانسیل جلو و ۷۲ کیلووات (۹۷.۹ اسب بخار) در حالت بار کامل (فول لود) است. با یک بار شارژ باتری، خودرو باید ۱۸۰ کیلومتر را طی کند و برد بیشینه ادعاشده آن نهایتا ۵۰۰ کیلومتر است.
پروژه زتا در سال ۲۰۱۶ آغاز شد. در سال ۲۰۱۷، نمونه اولیه آن تولید شد و شرکت در سال ۲۰۱۹، برای ثبتاختراع اقدام کرد. شروع تولید انبوه زتا در سال ۲۰۱۹ برنامهریزی شده بود، اما با مواجه شدن شرکت با مشکلات مالی متعدد و تشکیل پرونده برای مدیریت بدلیل عدم پرداخت حقوق کارمندان، اوضاع پروژه زتا رو به وخامت رفت.
با این وجود، در سال ۲۰۲۱، وزیر صنعت و تجارت فدراسیون روسیه طی اقدامی جالب، این ماشین الکتریکی تولید داخلی را سوار شد و این کار وی تبلیغی بموقع برای برند زتا بحساب آمد. این حرکت وزیر صنعت و تجارت نشان داد که پروژه زتا تحت کنترل دولت فدراسیون روسیه بوده و امکان سرمایهگذاری در آن وجود دارد. بر اساس گفتههای وزیر، دولت در انتظار دیدن نتیجه محصول این برند روسی است که از فناوری پیشرفتهای در ساخت آن استفاده شدهاست.
اگر فرآیند برنامهریزیشده شکل میگرفت، شرکت زتا قصد داشت یک خانواده کامل از خودروهای الکتریکی از جمله یک هاچبک مسافری کمی بزرگتر با طراحی متمایز و یک کامیون داخل شهری فوقالعاده جمعوجور را بر روی یک پلتفرم ایجاد کند.
وزن و ابعاد خودروی الکتریکی زتا
زتا طبق طبقهبندی اروپایی نماینده خودروهای کلاس E است: ابعاد این خودروی الکتریکی از طول ۱۸۹۰ میلیمتر ، عرض ۱۶۰۰ میلیمتر و ارتفاع ۱۷۶۰ میلیمتر برخوردار است. در حالت حرکت، وزن این خودروی سه درب، بسته به ظرفیت باتری از ۴۸۶ تا ۷۰۸ کیلوگرم متغیر است.
طبق گفته سازنده خودرو، عملاً هیچ کلید فیزیکی و سوئیچی وجود نخواهد داشت و بجز فرمان، دیگر تجهیزات این خودرو لمسی هستند. کابین خودرو بطور پیش فرض چهارنفره است و صندلیهایی از جنس آمورف هم در جلو و هم در پشت قرار داده شدهاند که میتوانند در چندین جهت تنظیم شوند. در صندلیهای عقب، پاها چسبیده به صندلیهای جلو هستند و فقط کودکان میتوانند در آنجا راحت باشند. با توجه به ابعاد این خودرو، نباید انتظار بالایی از فضای آزاد آن داشت. اما با وجود این محدودیت فضایی، صندوقعقبی هر چند کوچک با ظرفیت معادل ۱۸۰ لیتر (۰.۱۸ مترمکعب) در زتا تعبیه شدهاست.
تست رانندگی خودرو
تست رانندگی نه در یک منطقه باز، بلکه در یک آشیانه انجام شد و حداکثر سرعت بکاررفته در آزمایش ۳۵ کیلومتر در ساعت بود. این خودرو به گفته تستکننده، رانندگی آسانی دارد. در زمان تست درایو، فرمان شل بنظر میرسید و فرمان الکتریکی وجود نداشت. شاسی این خودروی الکتریکی از واحدهای سازگار محصول کارخانه واز VAZ-2108، 2110، Lada Kalina/Granta استفاده میکند. خودرو زتا، توسط چرخهای موتوری طراحی و تولیدشده توسط خود شرکت زتا هدایت میشود.
مشخصات خودروی الکتریکی زتا
خودروی الکتریکی زتا توسط دو چرخ موتور غیرهمزمان نصبشده در محور جلو هدایت میشود که از پتانسیل کلی ۴۹ اسب بخار و گشتاور ۱۰۵۰ نیوتنمتر برخوردار هستند. اما در نسخه توسعهیافته، دو چرخ موتور دیگر نیز به آن اضافه شده، که قبلاً در عقب نصب شده بودند. این موتورهای اضافهشده، عملکرد موتور الکتریکی را به ۹۸ اسب بخار میرسانند و بهدنبال این تغییر، گشتاور آن نیز به ۱۷۵۰ نیوتنمتر میرسد. این خودروی سه درب مجهز به باتری لیتیوم یونی با ظرفیت ۱۰ تا ۳۲ کیلووات ساعت است. خودرو الکتریکی زتا قادر است تا حداکثر ۱۲۰ کیلومتر در ساعت شتاب بگیرد که این سرعت توسط کنترلکننده محدود میشود.
ببینید: مشخصات فنی خودروی الکتریکی زتا (فیلم)
ویژگیهای طراحی
خودرو الکتریکی زتا، یک پلتفرم حمل و نقل ماژولار فشرده و چندمنظوره است. در واقع، این خودرو یک قاب فلزی است که بدنه آن با استفاده از اتصالات کپسولی به پانلهای کامپوزیت اکستروژن، باتری و سایر قطعات و مجموعهها متصل شدهاست. استفاده از فناوریهای پیشرفته و رویکردهای طراحی مدرن، امکان توسعه یک پلتفرم با اتصال کابین کپسولی را در خودروی الکتریکی زتا فراهم کردهاست.
پارامترهای اصلی توسعه محصول
تطبیقپذیری
عملکرد رانندگی بالا
امکانسنجی اقتصادی
دوستی با محیط زیست
تطبیقپذیری
اتصال کپسولی بین کابین و شاسی، امکان اجرای هدفهای متعدد را ایجاد میکند. این پروژه مجموعهای از وسایل نقلیه الکتریکی از کلاسهای E، B، C و D را با درجه بالایی از ایمنی غیرفعال و فعال (خودروی برقی شهری، تجهیزات اجتماعی و شهری، وسیله نقلیه الکتریکی باری و تجاری) فراهم میکند.
عملکرد رانندگی بالا
ترمزهای ضدقفل (ABS)، برنامه کنترل پایداری (ESP)، کنترل مجزای هر چرخ از نظر گشتاور و قدرت و سرعت چرخش، امکان فعالسازی “دستیار الکترونیکی” را بدون تغییر اجزاء میسر میسازد.
سیستم ترمز ترکیبی با مدارهای الکتریکی و هیدرولیک جداگانه، بطور موثر مسائل ایمنی، قابلیت اطمینان و حداکثر بازیابی انرژی را مدیریت میکند. چرخهای موتور غیرهمزمان، بالاترین گشتاور ویژه را با مصرف انرژی در هر ۱۰۰ کیلومتر حرکت، ۳۰ تا ۵۵ درصد کمتر از مشابههای جهانی، ارائه میکند.
امکانسنجی اقتصادی
فناوری تولید موتورهای غیرهمزمان به مواد و اجزای کمیاب نیاز ندارد. عدم وجود مکانیزمهای گرانقیمت و انتقال گشتاور (گیربکسها و درایوها)، صرف هزینه تولید پایین و قابلیت اطمینان بالا در پروژه را تضمین کردهاست.
دوستی با محیط زیست
عدم تولید آلایندههای زیستمحیطی در موتورهای الکتریکی، همراه با یک سیستم متمرکز برای سرویس، تعویض و بازیافت باتریهای الکتریکی، رویای هوایی پاک و همچنین حملونقل مقرونبصرفه در استفاده روزمره را محقق کردهاست.
ببینید: مشخصات کلی خودروی الکتریکی زتا (فیلم)
فرآیند اجرایی پروژه زتا
شناسایی نیاز به فناوری اجتماعی و شهری
توسعه نمونه اولیه
توسعه و تولید سیستم موتور چرخ
تولید نمونه اولیه برای تستهای جادهای
توسعه راهحلهای ماژولار
تصاویری از خودروی الکتریکی زتا
نمونه خودروی تولیدی
نمونه پروتوتایپ
ابعاد خودرو
نمایی دیگر از خودروی زتا
نمایی از اکسل موتور
نمای فضای جلویی خودرو
نمایی از ساخت خودروی زتا
منبع: